Ang rabies sa pusa ay isang nakamamatay na viral na sakit na maaring makuha at maipasa sa tao sa pamamagitan ng kagat o lawit ng isang asong may rabies.
Ang rabies ay sanhi ng rabies virus, na kabilang sa pamilya ng Rhabdoviridae. Kapag isang pusa ay nahawaan ng rabies, maaaring manfestahan ito sa iba’t ibang paraan, tulad ng pagbabago sa ugali, agresibong pag-uugali, labis na kaamuan, at neurologic na sintomas tulad ng pagkakaroon ng spasms o seizure, pagka-irita, at pag-aalit ng lawit.
“There is no treatment or cure for rabies in cats. Once symptoms appear, a cat’s health will deteriorate quickly and it will die within a matter of days. Your cat should be humanely euthanized to ease their suffering and to protect the other people and pets in your home” -WebMd
Ang mga hayop na may rabies ay maaaring maging mapanganib dahil sa kanilang labis na agresibong pag-uugali at posibilidad na makahawa ng sakit. Ang rabies ay isang malubhang kondisyon at ang mga tao na nalalagay sa direktang kontaktong may isang posibleng asong may rabies ay dapat na agad na magkaruon ng post-exposure prophylaxis (PEP) na kasama ang rabies vaccine at immune globulin.
Mahalaga ang pangangalaga ng kalusugan ng mga pusa at ang regular na bakunahan laban sa rabies ay isang mahalagang hakbang upang maiwasan ang pagkalat ng sakit.
Halimbawa ng gamot sa Rabies ng Pusa
Ang rabies sa pusa ay isang malubhang kondisyon at walang tiyak na gamot na maaaring gamitin para gamutin ito. Sa halip, ang pangunahing hakbang na ginagawa para sa mga tao na nakakaranas ng posibleng exposur sa rabies mula sa kagat o lawit ng pusa ay ang “post-exposure prophylaxis” o PEP. Ang PEP ay naglalaman ng dalawang bahagi:
Rabies Vaccine
Ang rabies vaccine ay ibinibigay sa serye ng mga injections para palakasin ang immune system ng isang tao laban sa rabies virus. Ang unang dose ng rabies vaccine ay karaniwang ibinibigay agad pagkatapos ng exposur, at sinusundan ito ng mga karagdagang doses sa mga susunod na araw.
Rabies Immune Globulin (RIG)
Ang RIG ay isang espesyal na antiserum na naglalaman ng mga antibodies laban sa rabies virus. Ito ay ibinibigay ng direktang ina-inject sa lugar ng sugat o lawit at nagbibigay ng agarang proteksyon habang nagde-develop pa ang immune response mula sa rabies vaccine.
Mahalaga ang agarang pagtanggap ng PEP pagkatapos ng exposur sa posibleng rabid na pusa. Kapag ang rabies ay naging symptomatic na sa isang tao, ang kondisyon ay halos palaging malubha at walang tiyak na gamot na makakapagbibigay ng kumpiyansa sa paggaling. Kaya’t ang pangunahing layunin ng pangangalaga ay ang pag-iwas sa pag-develop ng aktibong rabies infection sa pamamagitan ng PEP.
Sintomas ng Pusa na may Rabies
Ang rabies sa pusa ay isang nakamamatay na sakit na dulot ng rabies virus. Ang mga sintomas ng rabies sa pusa ay maaaring mag-iba depende sa yugto ng impeksyon, ngunit maaaring isama ang mga sumusunod.
Pagbabago sa Ugali
Ang isang pusa na may rabies ay maaaring magpakita ng kakaibang pagbabago sa ugali. Ito ay maaaring maging mas mausisa o mas agresibo kaysa sa karaniwan. Minsan, ang mga pusa na may rabies ay nagiging labis na kaamuan o labis na naglalaway.
Neurologic na Sintomas
Maaaring magkaruon ng neurologic na sintomas ang pusa, tulad ng pag-aalit ng lawit, kakaibang galaw ng mata, pagka-irita, at pamamaga o pamumula ng mga bahagi ng katawan.
Hirap sa Paglunok
Ang pusa ay maaaring magkaruon ng hirap sa paglunok at pag-inom, at maaaring magkaruon ng sintomas ng “aerophobia” o takot sa hangin.
Pagbabago sa Boses
Ang pusa ay maaaring magkaruon ng pagbabago sa boses, o hindi normal na tinig, dahil sa pamamaga ng lalamunan o pag-atake sa sistema ng nerbiyo.
Pagiging Laging Gutom o Pagka-wala ng Gana
Maaaring magkaruon ng pagbabago sa kanyang kagustuhan sa pagkain, mula sa sobrang kagutuman hanggang sa pagkawalan ng gana.
Hirap sa Paglakad
Sa mas advanced na yugto ng sakit, ang pusa ay maaaring magkaruon ng hirap sa paglakad, pagkahulog, o pamamaga ng bahagi ng katawan.
Pagsusuka at Pagtatae
Maaaring magkaruon ng pagsusuka at pagtatae ang pusa, na maaaring nagpapahina sa kanilang kalagayan.
Ayon pa sa gamotsapet.com mahalaga ang maagap na pagtukoy at pagtanggap ng pangangalaga para sa mga hayop na maaaring may rabies, at ang lahat ng kagat o lawit mula sa pusa ay dapat agad na ipagbigay-alam sa mga otoridad sa pangangalagang pangkalusugan.
Paano malaman kung nahawa ang tao ng Rabies sa Pusa?
Ang rabies ay isang malubhang sakit na kailangang agarang tratuhin. Ang eksposur sa rabies virus, lalo na mula sa lawit, kagat, o kahit anong diretsong contact sa laway ng isang pusa na maaaring may rabies, ay dapat na ituring na emergency.
Rabies is a viral disease that affects the nervous system, with a high fatality rate. The virus is transmitted through bites or infected saliva entering open wounds or mucous membranes. Once the virus reaches the brain, death usually occurs within 10 days from the first appearance of symptoms- Bettervet
Narito ang ilang hakbang na maaaring gawin upang malaman kung ang isang tao ay nahawaan ng rabies mula sa pusa.
Agarang Paglilinis
Kung mayroong pagkakaroon ng kagat o lawit mula sa pusa, dapat itong agad na hugasan ng sabon at tubig ng hindi bababa sa 15 minuto.
Consultation sa Doktor
Ang biktima ay dapat agad na makipag-ugnay sa isang propesyonal na pangangalagang pangkalusugan. Ang doktor ay maaaring magbigay ng tamang gabay hinggil sa kinakailangang hakbang, at kung kinakailangan, magsagawa ng pagsusuri para sa rabies.
Pagtukoy sa Pusa
Kung maaaring matukoy ang pusa na nangagat o naglawit, mahalaga itong ma-identify. Kung ang pusa ay maaaring mahuli at i-quarantine, maaari itong obserbahan para sa anumang sintomas ng rabies. Kung hindi, maaring kinakailangan ang pagsusuri ng pusa para sa rabies.
Post-Exposure Prophylaxis (PEP)
Kung ang doktor ay nagtatantiya na may mataas na tsansa ng rabies exposure, maaaring irekomenda ang post-exposure prophylaxis (PEP). Ito ay naglalaman ng rabies vaccine at, kung kinakailangan, rabies immune globulin (RIG). Ang PEP ay dapat na nagsisimula agad pagkatapos ng eksposur para sa epektibong pag-iwas sa pag-develop ng rabies.
First Aid sa nakagat ng Pusa
Ang pagkagat ng pusa ay maaaring magdulot ng sugat at maaari ring maging sanhi ng posibleng pagkalat ng sakit tulad ng rabies. Narito ang ilang hakbang na maaari mong gawin para sa first aid kapag ikaw ay nakagat ng pusa.
Linisin ang Sugat
Hugasan ng mabuti ang sugat sa ilalim ng malinis na agos ng tubig at sabon. Ito ay upang mabawasan ang panganib ng impeksyon.
Pahiran ng Antiseptic
Pahiran ng maayos ang sugat gamit ang antiseptic o hydrocortisone cream para sa pag-iwas sa impeksyon. Puwedeng gamitin ang isang sterile cotton ball o cotton swab.
Itaklob ng Malinis na Tela
Itaklob ang sugat ng malinis na tela o sterile dressing. Ito ay makakatulong na mapanatili ang kalinisan ng sugat at maiwasan ang pagkakaroon ng dumi.
I-elevate ang Bahagi ng Katawan
Kung maaari, i-elevate ang bahagi ng katawan kung saan nangyari ang kagat upang mabawasan ang pamamaga.
Pain Relief
Pwedeng uminom ng over-the-counter pain reliever, gaya ng acetaminophen o ibuprofen, ayon sa reseta ng doktor o direksyon ng gamot.
Kumonsulta sa Doktor
Agad na kumonsulta sa doktor, lalo na kung malalim ang sugat, kagat sa mukha, o kung ang pusa ay hindi kilala o may posibilidad na may rabies.
Anti-rabies Prophylaxis (Kung Kailangan)
Kung may posibilidad na may rabies ang pusa, maaaring kinakailangan ang post-exposure prophylaxis (PEP) na naglalaman ng rabies vaccine at rabies immune globulin (RIG). Ang PEP ay dapat na simulan agad pagkatapos ng kagat.
Hindi dapat balewalain ang kagat ng pusa, lalo na kung hindi mo kilala ang pusa o kung may posibilidad ng rabies. Mahalaga ang agarang medical attention para mapanatili ang kalusugan at maiwasan ang posibleng komplikasyon.
Iba pang mga babasahin
Gamot sa Rabies ng Pusa – First Aid na Pwede gawin
Ano ang Gamot sa Kalmot ng Pusa
One thought on “Gamot sa Rabies ng Pusa – First Aid na Pwede gawin”